HRVATSKA ETNOGRAFSKA BAŠTINA - ISTRA

Istra je najveći poluotok na hrvatskom Jadranu, a nalazi se gotovo u srcu Europe i predstavlja most koji povezuje srednjoeuropski kontinentalni prostor s mediteranskim što se očituje u bogatoj i raznolikoj etnografskoj baštini. Karakterističan glazbeni fenomen dvoglasja tijesnih intervala zbog svoga značenja upisan je na UNESCO-ovu reprezentativnu listu nematerijalne baštine čovječanstva. Tekstilno rukotvorstvo u Istri baštini srednjoeuropske, mediteranske i slavenske tradicije. U Istri su se preradom i pripremom tekstilnih sirovina bavile žene, a tkanjem muškarci tkalci. Tkalci su uživali veliki ugled, a tkanjem su bavili uz primarnu poljoprivrednu djelatnost. Vještina tkanja prenosila se s oca na sina ili s tkalca na naučnika. Po kvalitetnom tkanju bili su poznati tkalci u okolici Žminja, Kringe i Zrenja. Tkalci su radili za horizontalnim tkalačkim stanovima velikih dimenzija, a tkali su od lanene, konopljine i vunene tkanine u prirodnoj bijeloj i smeđoj boji uz pomoć dviju ili četiri nićanica. Tkalačka proizvodnja počela je nestajati krajem 19. stoljeća, a gotovo sasvim je nestala šezdesetih godina 20. stoljeća. Danas se tkanjem bave stariji tkalci u svrhu prezentacije i radionica. U istarskoj ženskoj odjeći hrvatskoga stanovništva razlikujemo dva osnovna tipa kroja gornje odjeće u kojima su se nataložila stoljeća, haljine krojene na klinove (modrne klinarice) i haljine koja se sastoji od prsluka i nabrane suknje (modrne na skas). Oba tipa izrađena su od domaćih konopljinih, vunenih ili kupovnih tkanina. Nabrane suknje ukrašavane su jednostavnim ukrasima iznad poruba u vidu užih ili širih raznobojnih pruga s pozamanterijskim ukrasima, ali su bogato nabrane, što odjeći daje eleganciju i posebne efekte u plesnim pokretima. dr. sc. Tihana Petrović Leš